به گزارش خبرگزاری حوزه، پانزدهمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده» ویژه تابستان ۹۸، به صاحب‌امتیازی جامعه‌المصطفی(ص) العالمیه و مدیرمسئولی محمدمهدی صفورایی پاریزی منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «تبیین جایگاه سرشتی زن و مرد در ارتباط با یکدیگر بر اساس آیات آفرینش در قرآن کریم(با نگاهی اجمالی به عهدین)»، «مطالعه کاربردی تحولات فقهی شیعه در دوران معاصر درباره حقوق و آزادی‌های زنان»، «ساختار شخصیت از دیدگاه قرآن و روانشناسی با تأکید بر تفاوت نظام ساختاری شخصیت زن و مرد»، «اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین»، «واکاوی مبانی و آرای فقهای امامیه درباره حدود پوشش زنان(با تأکید بر مسابقات ورزشی ایشان)»، «مقایسه تأثیر آموزش مثبت‌اندیشی مبتنی بر آموزه‌های دینی با آموزش خانواده به شیوه شناختی – رفتاری بر سازگاری زوجین».
تبیین جایگاه سرشتی زن و مرد در ارتباط با یکدیگر بر اساس آیات آفرینش در قرآن کریم
در چکیده مقاله «تبیین جایگاه سرشتی زن و مرد در ارتباط با یکدیگر بر اساس آیات آفرینش در قرآن کریم(با نگاهی اجمالی به عهدین)» آمده است: «پژوهش حاضر با هدف تبیین جایگاه سرشتی زن و مرد، با روش تحلیل مضمون و تحلیل مفهومی انجام شد. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که زن و مرد در مؤلفه هایی همچون ماده آفرینش، هدف آفرینش، مراحل آفرینش، آفرینش احسن و غیره مشترکند. باوجود این، در همان آیات نکاتی است که بیان کننده ویژگی خاص زنان و مرد است و اصالت و استقلال وجودی زن و مرد را اثبات می کند. همچنین پس از بررسی نحوه آفرینش انسان در قرآن کریم(و نگاهی اجمالی به عهدین)، اصالت و استقلال وجودی زن و مرد در عین اشتراک ایشان در اصل خلقت اثبات شد.»
تحولات فقهی شیعه در دوران معاصر درباره حقوق و آزادی‌های زنان
در چکیده مقاله «مطالعه کاربردی تحولات فقهی شیعه در دوران معاصر درباره حقوق و آزادی‌های زنان» می‌خوانیم: «پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات فقیهی شیعه درباره حقوق و آزادی‌های زنان و تأثیر زمان و مکان بر این تحولات، به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد. پس از بررسی منابع پژوهش، این نتیجه حاصل شد که با مفتوح بودن باب اجتهاد در فقه شیعه، استفاده از احکام ثانویه و احکام حکومتی و بهره‌گیری از منبع عقل و عرف و بناء عقلاء در فقه شیعه، تحولات مثبتی درباره حقوق و آزادی‌های زنان رخ داده که درخور توجه است. به طوری که با تفحص در آرای فقهاء شیعه تحولاتی مثبت برپایه حقایق و زندگی کنونی زنان در مسائلی همچون ارث، دیه، حق خروج زن از منزل، آزادی و استقلال در ازدواج، حق طلاق، انواع مشارکت‌های سیاسی و مسائل مستحدثه حجاب قابل مشاهده و بهره‌برداری است که زنان در پرتوی آن از حقوق و آزادی‌های بیشتری بهره‌مند شده‌اند. پژوهش حاضر به این نتیجه رسید که «زن» در رهگذر این نگاه از احکام حقوقی متمایزی در مقایسه با فقه مقتدم برخوردار شده است.»
ساختار شخصیت از دیدگاه قرآن و روانشناسی با تأکید بر تفاوت نظام ساختاری شخصیت زن و مرد
در طلیعه مقاله «ساختار شخصیت از دیدگاه قرآن و روانشناسی با تأکید بر تفاوت نظام ساختاری شخصیت زن و مرد» می خوانیم: «پژوهش حاضر با هدف بررسی مفاهیم ساختاری شخصیت از دیدگاه قرآن و روانشناسی با تأکید بر تفاوت نظام ساختاری شخصیت زن و مرد، به شیوه توصیفی – تحلیلی انجام شد و در موارد استناد به آیات قرآن از روش تفسیری بهره گرفته شد. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که روانشناسان برای تبیین ساخت روانی از مفاهیم ساختاری متفاوتی استفاده کردهاند که حاکی از ناهمگرایی میان آنهاست. تأمل در آموزه های دینی نشان دهنده این واقعیت است که هر فردی دارای ساخت روانی اولیه است که در ادبیات قرآن از آن به فطرت تعبیر شده است. سپس هر فرد به ساخت روانی ثانویه که نتیجه تعامل فطرت با عوامل محیطی است دست می‌یازد که از آن به شاکله تعبیر شده است. یافته های پژوهش بیانگر این حقیقت است که زن و مرد از نظر ساخت روانی اولیه ویژگیهای فطری مشترکی دارند، اما از نظر ساخت روانی ثانویه، دارای دو نظام ساختاری متفاوتند؛ به گونه‌ای که هم در بعد زیستی باهم تفاوت دارند و هم در بعد روانشناختی بین آنها تفاوت ادراکی، عاطفی و کنشی وجود دارد.»
واکاوی مبانی و آرای فقهای امامیه درباره حدود پوشش زنان
در طلیعه مقاله «واکاوی مبانی و آرای فقهای امامیه درباره حدود پوشش زنان(با تأکید بر مسابقات ورزشی ایشان)» آمده است: «پوشیده بودن بدن زن یکی از ضروریات آموزه‌های دین اسلام است. با توجه به اهمیت حضور بانون در مسابقات ورزشی از سویی و لزوم توجه به شرایط و اقتضائات زمانی و مکانی موضوعات در صدور احکام فقهی از سوی دیگر، پژوهش حاضر با هدف واکاوی مبانی و آرای فقهای امامیه درباره حدود پوشش زنان با تأکید بر مسابقات ورزشی ایشان به شیوه تحلیلی- توصیفی انجام شد. نتیجه مطالعات انجام شده این بود که زنان در مواجهه با نامحرم باید پوشش کافی داشته باشند و برای ورزش کردن، مطابق نظر فقهایی که پوشاندن صورت و دست‌ها تا مچ را واجب نمی‌دانند، بیش از این حد استثنائی بیان نشده است. همچنین حد پوشش زنان مقابل یکدیگر، چه مسلمان چه غیرمسلمان، مطابق نظر اکثر فقهای امامیه ستر عورتین در مسابقات ورزشی کفایت می‌کند.»
اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین
در چکیده مقاله «اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین» آمده است: «پژوهش حاضر با هدف اثربخشی مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین به روش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پسآزمون با گروه گواه و مرحله پیگیری بود انجام شد. بیست خانواده(شامل پدر، مادر و پسران نوجوان آنها) با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب از بین نوجوانان پسر شهر اصفهان و والدین آنها انتخاب شدند و در دو گروه آزمایشی و گواه به صورت تصادفی قرار گرفتند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه نگرش نوجوان نسبت به والدین و مقیاس مشکلات بین نوجوان و والدین جمعآوری و با آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی، مشکلات بین نوجوان و والدین را کاهش داده و نگرش نسبت به والدین را بهبود بخشیده است(۰۵/۰>P). همچنین نتایج بین دو مرحله پسآزمون و پیگیری پس از یک ماه، حاکی از پایداری تغییرات و بهبودی مستمر در گروه آزمایشی بود. نتیجه این پژوهش نشان داد که مشاوره کارکردی خانواده با رویکرد اسلامی بر مشکلات بین نوجوان و والدین و نگرش نسبت به والدین تأثیر مثبت دارد.»
313/60
